Motsoako oa tšepe le khabone o nang le litlatsetso tse nyane tsa likarolo tse ling tse bitsoang tšepe ea tšepe o tsebahala ho batho ho feta lilemo tse 2500. Phokotso ea tlhahiso, theko e tlase ha ho bapisoa le lirafshoa tse ling le thepa e ntle ea 'mele e bolokile tšepe ea tšepe har'a baetapele metallurgy nako e telele. E ne e sebelisetsoa ho etsa thepa le mechini e fapaneng ka sepheo se fapaneng, ho tloha thepa ea bareki ho ea liemahale tsa lithane tse ngata le likarolo tsa lisebelisoa tsa mochini.
Lilemong tse mashome a morao tjena, thepa ea sejoale-joale e tsoetseng pele e ntse e eketseha ho nka sebaka sa tšepe, empa ho ke ke ha khonahala ho lahla tšepe ea letsopa ka bosiu bo le bong - phetoho ea lisebelisoa tse ncha le mahlale a morao-rao e theko e boima haholo. Kolobe ea tšepe e tla lula e le e 'ngoe ea mefuta ea mantlha ea lihlahisoa tsa metallurgic nako e telele e tlang. Mona ke lintlha tse 'maloa tse khethiloeng ka motsoako ona:
1. Ho araba potso e reng "motsoako oa iron-carbon ke eng?" ha ho hlokahale hore re re "tšepe ea tšepe" ka kotloloho, empa ho hlakisa hore na khabone ea carbon e hokae. Hobane tšepe le eona ke motsoako oa tšepe o nang le khabone, e na le khabone e nyane ho eona. Tšepe ea tšepe e na le khabone e tsoang ho 2.14%.
Ha e le hantle, ho thata ho tseba hore na sehlahisoa se entsoe ka tšepe kapa tšepe. Lisebelisoa tsa tšepe li bobebe hanyane, empa o hloka ho ba le ntho e ts'oanang bakeng sa papiso ea boima. Ka kakaretso, tšepe ea tšepe e fokola ho feta tšepe, empa ho na le limaraka tse ngata tsa tšepe tse nang le matla a khoheli a tšepe ea tšepe. Mokhoa o tiileng ke ho fumana mapolanka kapa mapolanka. Sesepa sa kolobe sa tšepe se silafatsa matsoho a hao, 'me litelu li thula lerole.
3. Lentsoe la Serussia "tšepe ea tšepe" le fana ka tšimoloho ea Chaena ea tšepe - e entsoe ka melumo e amanang le li-hieroglyphs "khoebo" le "tšollela".
4. Machaena a ile a fumana tšepe ea pele e ka bang lekholong la 6 la lilemo BC. e. Lilemong tse makholo a 'maloa hamorao, tlhahiso ea tšepe ea tšepe e ile ea tsebahala ke litsebi tsa khale tsa tšepe. Europe le Russia, ba ile ba ithuta ho sebetsa ka tšepe ea tšepe e seng e ntse e le teng Mehleng e Bohareng.
5. China e tseba theknoloji ea tšepe haholo mme e hlahisitse lihlahisoa tse fapaneng ho tsoa boitsebisong bona, ho tloha ka likonopo ho ea ho liemahale tse kholo. Matlo a mangata a ne a e-na le lipane tsa tšepe tsa tšepe tse tšesaane tse neng li ka ba bophara ba mithara.
6. Nakong ea ho hasana ha tšepe ea tšepe, batho ba ne ba se ba ntse ba tseba ho sebetsa le lirafshoa tse ling, empa tšepe ea tšepe e ne e theko e tlase ebile e le matla ho feta koporo kapa boronse mme kapele ba tuma.
7. Tšepe ea tšepe e ne e sebelisoa haholo lithunya. Mehleng e Bohareng, libarele tsa likanono le li-cannon li ne li lahleloa hole le eona. Ho feta moo, le ponahalo ea li-cores tsa tšepe tse neng li na le letsoalo le phahameng, 'me, ka lebaka leo, boima bo bapisoa le ba majoe, e ne e se e le phetoho, e lumellang ho fokotsa boima ba' mele, bolelele ba moqomo le lithunya. Ke feela bohareng ba lekholo la bo19 la lilemo moo phetoho e ileng ea qala ho tloha tšepe ea tšepe ho ea ho likanono tsa tšepe.
8. Ho ipapisitse le boleng ba khabone, thepa ea 'mele le sepheo sa tlhahiso, mefuta e 5 ea tšepe e entsoe: tšepe ea kolobe, matla a phahameng, bonolo, bosoeu le bosoeu.
9. Russia, ka lekhetlo la pele, khase ea tlhaho e sebelisitsoe ho qhibilihisa tšepe.
10. Ha u bala libuka tsa mehla ea pele ho phetohelo le qaleho ea lekholo la bo20 la lilemo, u se ke oa ferekanngoa: "tšepe e entsoeng" ke pitsa ea tšepe, 'me "tšepe ea tšepe" ke seporo. Literene li ne li entsoe ka tšepe hang kamora ho qaptjoa ha ts'ebetso ea ho qhekella qalong ea lekholo la bo19 la lilemo, 'me tšepe e ile ea bitsoa tšepe e theko e boima haholo lilemo tse 150 hamorao.
11. Ts'ebetso ea ho qhibilihisa tšepe ea kolobe e qala ka ho tlosa litšila mochining, ebe e qetella ka ho monya khabone ka tšepe. Ke 'nete hore tlhaloso ena e nolofalitsoe haholo - litlamo tsa khabone le tšepe ka tšepe ea tšepe li fapane ka ho felletseng le litlamo tsa litšila tsa mochini, mme le oksijene e nang le tšepe haholo. Ts'ebetso ena ka boeona e etsahala ka sebeng sa ho phatloha.
12. Lisebelisoa tsa tšepe tsa tšepe li entsoe ka ho sa feleng. Lijana le lipane tsa tšepe li ka sebeletsa malapa melokong. Ntle le moo, ho tšepe ea khale ea tšepe, mefuta ea tlhaho e sa roaloeng ka lebaka la ho kenella ha mafura li-micropores tse holim'a pan kapa tšepe e entsoeng. Leha ho le joalo, sena se sebetsa feela ho disampole tsa khale - baetsi ba sejoale-joale ba lijana tsa tšepe tsa tšepe ba e tlotsa ka maiketsetso, e nang le thepa e fapaneng ka ho felletseng mme e koala masoba a tsoang mafung a mafura.
13. Seapehi sefe kapa sefe se tšoanelehang se sebelisa boholo ba lisebelisoa tsa ho pheha tšepe.
14. Lisebelisoa tsa tšepe li sebelisetsoa ho etsa li-crankshafts bakeng sa lienjiniere tsa koloi. Tshepe ena e boetse e sebelisoa lipakeng tsa mariki le li-engine.
15. Tšepe ea tšepe e sebelisoa haholo ho boenjineri ba mechini. Likarolo tsohle tsa mochini o moholo joalo ka metheo, libethe, kapa lihlahla tse kholo li entsoe ka tšepe ea tšepe.
16. Li-roll tsa mechini ea tšepe ea tšepe e entsoe ka tšepe.
17. Ka lipompong, phepelo ea metsi, ho futhumatsa le likhoerekhoere, tšepe ea tšepe e se e nkeloa sebaka ke thepa ea sejoale-joale, empa thepa ea khale e ntse e hlokahala.
18. Boholo ba mekhabiso ea lilakane, tse ling tsa liheke le terata tse bolailoeng ka bonono le liemahale tse ling tsa St. Petersburg li entsoe ka tšepe ea tšepe.
19. St. Petersburg ho na le marokho a 'maloa a kopaneng ho tsoa likarolo tsa tšepe. Leha e le bobebe ba thepa, boqapi bo bohlale ba boenjineri bo lumelletse marokho hore a eme lilemo tse 200. Mme borokho ba pele ba tšepe bo hahiloe ka 1777 Great Britain.
20. Ka 2017, lithane tse limilione tse likete tse 1,2 tsa tšepe ea kolobe li ile tsa qhibilihisoa lefatšeng ka bophara. Hoo e ka bang 60% ea tšepe ea kolobe ea lefats'e e hlahisoa Chaena. Metallurgists ea Russia e sebakeng sa bone - lithane tse limilione tse 51.6 - ka morao, ntle le China, Japane le India.
